གཅིག ཞེན་གཞི་ངོ་འཛིན་ལ་དཔྱད་པ།

ནོར་བུ་དོན་གྲུབ།

སྟོན་མཆོག་རྒྱལ་བ་རྣམས་དང་དེ་སྲས་ཀྱིས།།
རྣམ་གྲོལ་དོན་གཉེར་ཅན་ལ་ཟབ་རྒྱས་ཆོས།།
གསུངས་པའི་དོན་རྣམས་ཇི་བཞིན་སྟོན་མཛད་པའི།།
དངོས་བརྒྱུད་བླ་མ་རྣམས་ལ་གུས་པས་འདུད།།

མ་རྟོགས་ལོག་རྟོག་ཐེ་ཚོམ་གཞན་དབང་ཅན།།
བདག་ནི་གཞུང་དོན་འབྱེད་པའི་མཐུ་མེད་ཀྱང།།
ངལ་བ་བྱས་པའི་རྣམ་རྟོག་འཆར་བ་ཙམ།།
ཤོག་དཀར་ཡིག་ནག་རི་མོའི་གཟུགས་འགོད་བྱ།།

གཟུགས་གཟུགས་འཛིན་རྟོག་པའི་ཞེན་གཞི་ནི་གཟུགས་འཛིན་མིག་ཤེས་ལ་གཟུགས་དེ་ཕར་ཆད་པ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་རྟོག་པ་ལ་འཆར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྟོག་པས་འདི་གཟུགས་སོ་སྙམ་དུ་ཞེན་ལ། དེ་འདྲ་བ་དེ་རྟོག་པར་སྣང་བ་ན་གཟུགས་རུང་ལ་གཟུགས་ཞེས་པའི་མིང་བརྡ་ལ་མ་བལྟོས་པར་གཟུགས་མཚན་ཉིད་པ་སྣང་ལ། དེར་སྣང་བ་ལྟར་གྲུབ་མ་གྲུབ་འཚོལ་བ་བཞི་དང་ཡོངས་ཤེས་བཞིའི་སྒོ་ནས་དཔྱད་པ་ན་གཟུགས་རུང་ལ་གཟུགས་ཞེས་པའི་མིང་བརྡ་ལ་མ་བལྟོས་པར་དངོས་དབང་སྟེ་དངོས་པོ་གཟུགས་ཀྱི་དབང་གིས་རྟོག་པའི་ཡུལ་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་པར་ངེས་པས་རྟོག་པ་ཡིད་ཤེས་ལ་བལྟོས་པའི་རྣམ་རིག་ཙམ་ལ་འཇུག་གོ །དེའི་ཚེ་གཟུགས་འཛིན་མིག་ཤེས་ལ་གཟུགས་ཕར་ཆད་པ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཉིད་གཟུགས་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པས་དབང་ཤེས་འཁྲུལ་ཤེས་སུ་གྲུབ་བོ། །གཟུགས་སོགས་རྟོག་པའི་ཞེན་གཞི་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་འཇོག་དགོས་ཏེ། ལེགས་བཤད་སྙིང་པོ་ལས། སྔོ་འཛིན་ལ་སྔོན་པོ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཞེན་པའི་ཞེན་གཞི་ཡིན་པ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཞེན་གཞི་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་སྣང་ནུབ་པའི་རང་རིག་ལ་སོགས་པ་ལ་འཆར་དུ་མི་རུང་ཞིང། གཉིས་སྣང་ཅན་གྱི་སྔོ་འཛིན་ལ་སྣང་བ་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་རྟོག་པའི་ཞེན་གཞི་དབང་ཤེས་ལ་སྣང་བ་ཡོད་ཅིང་རང་རིག་ལ་སྣང་བ་མེད་གསུངས་པས་ཁྱད་པར་འདི་ཉིད་ངེས་པར་འཛིན་དགོས་སོ། །

བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ཕོ་མོའི་ངག་ལ་རྒྱུག་ཆེ་བའི་ལ་ཡེ་ལ་དཔྱད་པ།

བསྟན་པ་དར་ཕྱུག

གནད་ཚིག ལ་གཞས། ལ་ཡེ། མཛའ་གཞས། མཛའ་གླུ། ལ་གླུ། ལ་གཡུ། འདོད་གཞས། དགའ་གཞས། རོགས་གླུ། ལ་ལ། མགུར་མོ། གླུ་རྒན། ཡུལ་གླུ། རི་གླུ། ཚིག་རྒྱག།

ནང་དོན་སྙིང་བསྡུས། གཙོ་བོར་“ལ་ཡེ་”ཞེས་པའི་བརྡ་ཆད་འདིའི་གོ་བ་དང་།
ཞོར་དུ་དེ་དང་དོན་མཚུངས་པའི་མཛའ་གཞས་སོགས་ཀྱི་སྐོར།
སྔོན་གླེང་།
བོད་ཀྱི་བཤད་རྒྱུན་དུ་་“སྐད་ཆ་བཤད་ཤེས་ན་གླུ་ལེན་ཤེས་པ་དང་། གོམ་པ་སྤོ་ཤེས་ན་བྲོ་ཡང་འཁྲབ་ཤེས།”ཞེས་པ་ལྟར་ང་ཚོའི་མེས་པོ་ནི་གླུ་གར་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་བའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པར་བརྟེན་གླུ་གཞས་ཀྱི་རིགས་ནི་གྲངས་ཀྱིས་མི་ལང་པར་ལྡན་ཡོད་ལ། དེ་ཡི་ཁྲོད་དུ་གོ་ས་ངེས་ཅན་མཆིས་པ་ནི་ཕོ་མོའི་བརྩེ་དུང་བརྗོད་བྱར་བྱས་ཤིང་གཞོན་ནུ་ཕོ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་མོས་ཆེས་ཆེ་བའི་“ལ་ཡེ་”ཞེས་པ་འདི་ཡིན། མ་གཞི་གཞོན་ནུ་ཕོ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ངག་ལ་རྒྱུག་ཆེ་བའི་གླུ་གཞས་འདིའི་མིང་ལ་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ཀུན་དུ་འབོད་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་པར་ཡོད་ལ། དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་“ལ་ཡེ་”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་གཙོ་བོར་གཞིར་བཞག་ནས་ཞོར་དུ་མཛའ་གཞས་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་གཞན་རྣམས་ཀྱི་སྐོར་གླེང་རྒྱུ་ཡིན།

སྣར་ཐང་ལོ་ཙཱ་བ་སངྒྷ་ཤྲཱི་དང་ཁོང་གི་སྙན་འགྲེལ་སྙན་ངག་མེ་ལོང་གི་ཊཱིཀྐ[1]་ཆེ་ལོང་ཙམ་གླེང་བ།

བསྟན་འཛིན་སྟོབས་ལྡན།
རྣམ་ཐར།
ད་སྔ་ཡན་གྱི་བོད་ཀྱི་བྱུང་རབས་དེབ་ཐེར་ཁག་ཏུ་སྣར་ཐང་ལོ་ཙཱ་བ་སངྒྷ་ཤྲཱིའི་རྣམ་ཐར་གསལ་བོ་འཁོད་པ་ཞིག་མེད་ཚོད་རེད། དེའི་ཕྱིར་ཁོང་གི་འཁྲུངས་འདས་དང་ཡབ་ཡུམ། འཁྲུངས་ཡུལ། འཚོ་ཐབས། སློབ་གཉེར་གྱི་རྒྱུད་རིམ་སོགས་གསལ་ཆ་མི་འདུག །སྤྱི་བཤད་ཙམ་བཀོད་ན། གངས་ལྗོངས་མཁས་དབང་རིམ་བྱུང་གི་མིང་མཛོད་དུ། “སྣར་ཐང་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་འདུན་དཔལ་ལམ་སྣར་ཐང་ལོ་ཙཱ་བ་སངྒྷ་ཤྲཱིི་ནི། དུས་རབས་བཅུ་བཞི་པའི་དུས་སྨད་ཙམ་དུ་སྐུ་འཁྲུངས་པའི་ལོ་ཙཱ་བ་ཞིག་ཡིན། ཁོང་དགུང་ལོ་ཆུང་ངུའི་དུས་ནས་དཔལ་སྣར་ཐང་དགོན་པའི་ཆོས་སྒོར་ཞུགས་ཤིང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། དགེ་ཚུལ་དང་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་རྣམས་རིམ་གྱིས་བཞེས་ཏེ་མདོ་སྔགས་གཉིས་ཀའི་གཞུང་ལུགས་ལ་ཐོས་བསམ་ནན་ཏན་དུ་མཛད། དེ་ནས་འགོས་ལོ་གཞོན་ནུ་དཔལ་དང་འདུལ་ནག་པ་དཔལ་ལྡན་བཟང་པོ་སོགས་ལ་སྒྲ་དང་། སྙན་ངག་མངོན་བརྗོད། རྩིས་སོགས་ཀྱི་ཁྲིད་གནང་སྟེ་སློབ་བུ་མང་དུ་གསོ་སྐྱོང་མཛད། རབ་བྱུང་བདུན་པའི་ལྕགས་བྱི་ལོ་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༤༢༠ ལོར་བཤེས་གཉེན་བློ་གྲོས་དཔལ་འབར་གྱིས་ཡང་ཡང་བསྐུལ་ངོར་ཐང་པོ་ཆེའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སྔགས་བཀླག་ཐབས་བསྡུས་པའི་ཊཱིཀྐ་མཐོང་བ་དོན་གསལ་བརྩམས། ད་དུང་ཀ་ལཱ་པའི་མཚམས་སྦྱོར་ལྔ་པའི་ཊཱིཀྐ་གཞུང་དོན་གསལ་བ་དང་། སྙན་ངག་མེ་ལོང་གི་བཤད་པ་བཀླགས་པས་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ། དོན་རྒྱན་གསལ་བའི་མེ་ལོང་མཁས་པ་དགའ་བྱེད་འོད་ཟེར་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱ་པ་སོགས་བཞུགས།[2]” ཞེས་དང་། སྣར་ཐང་རང་གིས་བརྩམས་པའི་སྙན་ངག་མེ་ལོང་གི་ཊཱིཀྐ་ལེའུ་དང་པོའི་མཇུག་བྱང་དུ། “ཁྱད་པར་གནས་ལྔ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་མཁས་པའི་དབང་ཕྱུག་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཞབས་རྡུལ་ལ་སྤྱི་བོས་རེག་པར་གྱུར་པ།[3]”ཞེས་འཁོད་པས། མཁས་པའི་དབང་ཕྱུག་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་ནི་ཤོང་སྟོན་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་ལས་གཞན་ཞིག་མ་མཆིས།