དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ངག་དབང་ཐོགས་མེད།

བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་མོས་པ་སྐྱེ་བའི་དགོན། །

མདོ་སྔགས་ཆོས་འཁོར་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་གླིང་། །

བཀའ་གདམས་གསར་མའི་ལུགས་འཛིན་ཆོས་སྡེ་ཆེ། །

ནམ་ཡང་མི་ནུབ་རྟག་ཏུ་གནས་གྱུར་ཅིག །

དེང་དུས་མཚན་སྙན་ཤིན་ཏུ་འབར་བ་ཡི། །

ནགས་ཤོད་ལྟར་དགོན་དུར་ཁྲོད་གཡང་མོ་ཁུག །

ཇི་ལྟར་བྱུང་དང་དེ་ཡི་ཁྱད་ཆོས་སོགས། །

སྒྲོ་སྐུར་སྤངས་ཏེ་ཅུང་ཟད་བརྗོད་པར་བྱ། །

དུར་ཁྲོད་དེ་ཉིད་ཆགས་པའི་གནས་མཆོག་ནི། །

ལྟར་སྨོན་ཆོས་འཁོར་གླིང་གི་གཡོན་ཟུར་དང་། །

རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོའི་གཏེར་ཆུའི་གཡས་ཟུར་དུ། །

ས་དཔྱད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གནས་སུ་ཡོད། །

དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ངག་དབང་བསྟན་པ།

ཕྱི་ལོ་༢༠༢༡ཟླ་༡༢ཚེས་༡༩ཉིན་ཤྲི་ལང་ཀ་རུ་འབྱོར། དེར་རཱ་ནིལ་(Ranil)ཞེས་པ་ཞིག་གིས་རོགས་ཡག་པོ་བྱས་བྱུང། ཀོ་ལོམ་སྦོ་(Colombo)གནམ་ཐང་ནས་ཨ་ནུ་རཱ་དྷུ་པུ་ར་(Anuradhapura)བར་ལེ་དབར་(kilometer) ༢༠༠ཙམ་ཡོད་ཀྱང་འཁོར་ཆུང་གླ་མེད་བཏང་སོང་། ཁོས་དེ་སྔོན་ཤྲི་ལང་ཀ་རུ་ཕེབས་མྱོང་བའི་སི་ཀིམ་མཱ་ཧིན་ཌ་(S.Mahinda)ཡི་ངོ་སོ་ཡིན་ཟེར། སི་ཀིམ་མཱ་ཧིན་ཌ་ནི་མི་རིགས་བོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་༡༩༠༡ལོར་སྒང་ཐོག་(Gangtok)ཏུ་འཁྲུངས་ཤིང་། ཕྱི་ལོ་༡༩༥༡ལོར་ཤྲི་ལང་ཀ་རུ་གྲོངས། ཁོང་ཆུང་དུས་ནས་ཤྲི་ལང་ཀ་རུ་སོང་སྟེ་གྲྭ་པ་བྱས། ཤྲི་ལང་ཀ་དབྱིན་ཇིའི་འོག་ཏུ་ཡོད་སྐབས་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་དང་། སྙན་ངག་པ། རྩོམ་པ་པོ་སོགས་བྱས་རྗེས་ཅན་ཞིག་རེད་ཟེར། ཀློག་པ་པོ་རང་ཉིད་ཁོང་ལ་རྒྱུས་མངའ་བྱ་འདོད་ཡོད་ན། གོང་དུ་བཀོད་པའི་ཁོང་གི་མིང་དེ་དབྱིན་ཡིག་ཏུ་བྲིས་དང་། དྲ་ཐོག་ལས་ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ག་ཚོད་དགོས་ནའང་རག་ཐུབ། མི་རིགས་བོད་པ་ཡིན་པས་ལུང་པ་དེར་བོད་པ་ལ་དགའ་བོ་བྱེད་མཁན་མང་པོ་ཡོད།

དགའ་ཤར་ལྷོ་པ་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་ཕུན་ཚོགས།
བདེ་ལེགས་ཀུན་གྱི་གཏེར་དུ་གྱུར་པ་ཡི།།
སྐྱབས་གནས་ཀུན་འདུས་དྲིན་ཆེན་བླ་མ་ཡིས།།
ཚེ་རབས་ཀུན་ཏུ་མཉེས་བཞིན་རྗེས་བཟུང་སྟེ།།
འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ཕན་བདེའི་དངོས་གྲུབ་སྩོལ།།

སྐྱེས་ནས་འཆི་བ་འདི་ལས་བྲོས་ས་མེད།།
འཆི་ཁར་རང་བློ་ཆོས་ལ་ཕྱོགས་པའི་ཆེད།།
མཐུན་རྐྱེན་ཅི་དགོས་དྲན་ལམ་འཆར་ཚོད་ཙམ།།
གོ་བདེའི་ཡིག་ཚོགས་ཅུང་ཞིག་སྤྲོ་བར་བྱ།།
ཇི་སྐད་དུ། མི་རྟག་པའི་ཚོམས་ལས། གང་ཡང་སངས་རྒྱས་རང་སངས་རྒྱས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱང༌།།སྐུ་ལུས་འདི་ནི་སྤོང་མཛད་ན།།སྐྱེ་བོ་ཕལ་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །ཞེས་དང་། གང་དུ་གནས་ན་འཆི་བས་མི་ཚུགས་པའི། །ས་ཕྱོགས་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །བར་སྣང་ལ་མེད་རྒྱ་མཚོའི་ནང་ན་མེད། །རི་བོ་རྣམས་ཀྱི་གསེབ་ཏུ་ཞུགས་ནའང་མིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། འདིར་ནི་མི་ཞིག་གི་སྐྱེ་བ་བླངས་ཕྱིན་ཆད་ངེས་པར་བརྒྱུད་དགོས་པ་སྐྱེ་འཆི་གཉིས་ལས། སྐབས་འདིར་བཤད་བྱ་ནི་འཆི་བའི་སྐོར་ཡིན། བྱང་ཆུབ་ལམ་རིམ་ཆེན་མོ་ལས། ངེས་པར་འཆི་བ་བསམ་པ་དང༌། ནམ་འཆི་ངེས་མེད་བསམ་པ་དང༌། འཆི་བའི་ཚེ་ཆོས་མ་གཏོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་མི་ཕན་པ་བསམ་པའོ། །ཞེས་རྩ་བ་གསུམ། རྒྱུ་མཚན་དགུ །ཐག་བཅད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་གསུངས་ཡོད། གཞུང་དེ་དག་ལས་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་དང་། འཆི་བ་མི་རྟག་པའི་ཚུལ་གསུངས་པ་ལ་གཞིགས་ན། ད་ལྟ་རང་ཆོས་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་ཚོར་སྣང་སྐྱེ་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། དལ་འབྱོར་གྱི་རྟེན་བཟང་ཐོབ་པའི་དུས་འདིར་ཆོས་ཡང་དག་མི་བསྒྲུབ་མི་འབད་པར་ཕྱི་མར་དལ་འབྱོར་ཐོབ་པའི་སྨོན་ལམ་བརྒྱག་པ་ནི། དེ་རིང་རྙེད་པའི་ནོར་བུ་ཆུ་ལ་གཡུགས་ནས་སང་ཉིན་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་རྙེད་པར་ཤོག་ཅེས་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན། འཇིག་རྟེན་འདིར་སྐྱེ་བ་བླངས་ཕྱིན་ཆད་ཤི་རྒྱུ་ལས་མ་འདས་པས། འཆི་བ་ནི་མཆོག་དམན་དང་དབུལ་ཕྱུག་གི་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཚང་མའི་ཐོག་ཏུ་འོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཅིག་ཡིན། འཆི་ཚུལ་དེ་ལ། ཚེ་ཟད་ནས་འཆི་བ་དང༌། བསོད་ནམས་ཟད་ནས་འཆི་བ། གཉིས་ཀ་ཟད་ནས་འཆི་བ། བར་ཆད་ཀྱིས་འཆི་བ་བཅས་བཤད་ཡོད། འཆི་བའི་འོག་ཏུ་བར་དོ་ཞེས་ཚེ་ཚད་ཞག་ཞེ་དགུ་ཅན་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་བརྒྱུད་ནས་འགྲོ་སའི་ལམ་ཁ་དེ་ཡིན། དེས་ན་ང་ཚོ་འཁོར་བ་ལས་མ་གྲོལ་བར་དུ་འཆི་སྲིད། སྐྱེ་སྲིད། བར་སྲིད། མངོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཞེས་སྲིད་པ་འདི་བཞི་པོ་གང་རུང་ལ་གནས་དགོས་པ་ཡིན། སྐབས་འདིར་བཤད་བྱའི་དགོས་དབང་ལ་ལྟོས་ཏེ་བླ་མ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གིས་སྔགས་བླ་མེད་ཀྱི་གཞུང་ལས་གསལ་བའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཟབ་ཁྱད་རྣམས་རིན་ཐང་བྲལ་བའི་ནོར་བུ་བཞིན་སྦས་ནས། རིམ་གྱིས་འཆི་འཕོ་མཁན་གྱི་སྐྱེ་བོ་མཆོག་དམན་ཀུན་གྱི་བློ་ངོར་འཆར་བར་ངེས་པའི་འཆི་རིམ་ཕྲན་ཙམ་བཤད་ཆོག་པའི་གནང་བ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
མངོན་པ་མཛོད་ལྟར་ན་འཆི་སེམས་དེ་རགས་པ་དང་། འཆི་སེམས་དང་སྐྱེ་སེམས་ལ་དགེ་བ་ཡོད་པར་བཤད། མངོན་པ་ཀུན་བཏུས་ནས་བཟུང་སྟེ་ཕར་ཕྱིན་ཐེག་པའི་ལུགས་ལ་འཆི་སེམས་ཕྲ་མོ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པས་ཁྱབ་པར་བཤད། ཡིན་ནའང་སྔགས་བླ་མེད་ཀྱི་ལུགས་ལ་འཆི་སེམས་ལ་དགེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཟད། འཆི་བ་ཆོས་སྐུའི་ལམ་འཁྱེར་མན་ངག་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོད་པ་ཡིན། ང་ཚོར་ཆོས་པ་ཚོ་ཐུགས་དམ་ཞུགས་པའི་ཚུལ་ཡང་འཆི་ཁར་དགེ་སེམས་གང་ལ་གསལ་གདབ་པ་དེ་ཉིད་རིམ་པ་བཞི་པའི་དོན་གྱི་འོད་གསལ་སྐབས་སུ་གཉུག་མ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འོད་གསལ་ལམ་རླུང་སེམས་ཕྲ་མོ་དགེ་སེམས་དེའི་ངོ་བོ་རུ་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་རྣམ་གཞན་དུ་མི་འཕྲོ་བ་ཉིན་མང་པོ་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་ཡིན། འདི་ལ་འོད་གསལ་མ་བུ་འཕྲད་པ་ཡང་ཟེར། སྐུ་གསུམ་ལམ་འཁྱེར་སྐོར་ལས་འཕྲོས་ཏེ་ཟབ་བཤད་མང་ཡང་སྐབས་དོན་མ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་གསང་བར་བྱ། སྐབས་འདིར་འཆི་བའི་སྐབས་སུ་དབང་ཤེས་ལྔའི་ཡུལ་ལྔ་ཐིམ་པའི་རིམ་པ་དང་། འབྱུང་བ་ཐིམ་པའི་རིམ་པ། སྣང་མཆེད་ཐོབ་སོགས་ཀྱི་ཐིམ་རིམ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་སྒོ་ལྔའི་དབང་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཐིམ་པ་ནི། 1༽ གཟུགས་སྒྲ་ལ་ཐིམ་པ་ན། མིག་ཤེས་ཉམས་ནས་རྒྱང་མིག་མི་མཐོང་། 2༽ སྒྲ་དྲི་ལ་ཐིམ་པ་ན། རྣ་བས་སྒྲ་ཐོས་པ་ཉམས། 3༽ དྲི་རོ་ལ་ཐིམ་པ་ན། སྣས་དྲི་ཚོར་བའི་ནུས་པ་ཉམས། 4༽ རོ་རེག་བྱ་ལ་ཐིམ་པ་ན། ལྕེས་རོ་མྱོང་བའི་ནུས་པ་ཉམས། 5༽ རེག་བྱ་འབྱུང་བཞི་ལ་ཐིམ་པ་ན། ལུས་ཀྱིས་རེག་བྱ་ཚོར་བའི་ནུས་པ་ཉམས་པའོ། །

གཉིས་པ་ནི། 1༽ ས་ཆུ་ལ་ཐིམ་པ་ན། ཕྱི་རྟགས། མཇིང་པས་མགོ་མི་ཐེག །ལག་པས་ཕོར་པ་མི་ཐེག །ནང་རྟགས། ཤེས་པ་འཐིབ། ལུས་ལྕི། ལུས་ས་འོག་ཏུ་ཐིམ་འགྲོ་བ་སྙམ་པ་དང༌། ང་ཡར་བཀྱག་རོགས་ཟེར་བ་དེ་འདྲ་འོང་། གསང་རྟགས། དུ་བ་ལྟ་བུ་སྣང་བ་ཁམ་ལོང་ངེ་བ་འབྱུང༌།
2༽ ཆུ་མེ་ལ་ཐིམ་པ་ན། ཕྱི་རྟགས། ཁ་སྣ་སྐམ། སྒྲ་མི་ཐོས། ནང་རྟགས་ཤེས་པ་འཁྲུལ། སྡང་སེམས་སྐྱེ། གསང་རྟགས། སྨིག་རྒྱུ་ལྟར་སྣང་བ་རབ་རིབ། གཡོ་ཞིང་ལྡེག་པ་སོགས་འབྱུང༌། 3༽ མེ་རླུང་ལ་ཐིམ་པ་ན། ཕྱི་རྟགས། དྲོད་རླངས་ན་བུན་ཏེ་ཕྱིར་འཐོན། ཤིག་ཀྱང་ཕྱིར་འབྲོས། ཟས་མི་འཇུ། ནང་རྟགས་སྣང་བ་འདི་རིས་མི་གསལ། གཉེན་གཤེས་སོགས་ངོ་མི་ཤེས། མིང་བརྗེད་པ་སོགས་སོ། །གསང་རྟགས། སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་གྱི་སྣང་བ་དམར་ཙེག་ཙེག་པ་འབྱུང༌ངོ་། ། 4༽ རླུང་རྣམ་ཤེས་ལ་ཐིམ་པ་ན། ཕྱི་རྟགས། ཁ་སྣའི་རླུང་ནང་དུ་སྡུད་མི་ཤེས། ཕྱིར་ཤོ་ཤོ་འཆོར། དབུགས་རྩེག་ཅིང་སྒྲ་ངར་ངར་འབྱིན། ལྕེས་རོ་མི་ཚོར་བ་སོགས་སོ། །ནང་རྟགས། བྷ་གའི་རྩ་མདུད་འཇིག་པས་འཁྲུལ་སྣང་སྣ་ཚོགས་འཆར། སྡིག་ཅན་ལ་གཤིན་རྗེའི་བང་ཆེན་འོང༌། འཇིགས་སྐྲག་ཆེ་ཆེར་འབྱུང༌། རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་བསུ་མ་འབྱོན། བླ་མ་དང་ལྷའི་སྣང་བ་འཆར། ཉམས་དགའ་མོ་འབྱུང་སྟེ། ཆོས་པ་ཡིན་མིན་གྱི་ཁྱད་ད་གཟོད་ཤེས་པ་ཡིན་གསུང་ངོ༌། །གསང་རྟགས། སྒྲོན་མེ་འབར་བ་ལྟ་བུའི་དམར་ཡལ་ཡལ་བ་འབྱུང་ངོ༌། །ཞེས་ལམ་འབྲས་མང་ཐོས་ཀླུ་སྒྲུབ་རྒྱ་མཚོའི་བུམ་དབང་གི་འདའ་ཀ་མ་སོགས་ཀྱི་ཁྲིད་ལས་སོ། །

མཁས་གྲུབ་ཁྱུང་པོས། 1 རྣམ་ཤེས་སྣང་བ་ལ་ཐིམ་པའི་ཚེ་དཀར་ལམ་དང༌། གཟུང་རྟོག་འགག་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་གི་རྟོག་པ་སོ་གསུམ་འགག་ཅེས་དང༌། 2༽ སྣང་བ་མཆེད་པ་ལ་ཐིམ་པའི་ཚེ་དམར་ལམ་དང༌། འཛིན་རྟོག་དང༌། འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྟོག་པ་བཞི་བཅུ་འགག་པ་ལ་སྦྱར། 3༽ མཆེད་པ་ཐོབ་པ་ལ་ཐིམ་པའི་ཚེ་ནག་ལམ་དང༌། གཏི་མུག་གི་རྟོག་པ་བདུན་འགག་པ་ལ་སྦྱར། 4༽ ཐོབ་པ་ཉེར་ཐོབ་ལ་ཐིམ་པའི་ཚེ་རང་བཞིན་གྱི་འོད་གསལ་འཆར། ཞེས་གསུངས། དབྱངས་ཅན་དགའ་བློས་སྐུ་གསུམ་ལམ་འཁྱེར་ལས། དེ་ནི་གཞིའི་ཆོས་སྐུ་དང་། སྟོང་སང་དེ་ལ་གཞིའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་དང་། དེ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་བློ་དེ་ལ་གཞིའི་རྟོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་ཐ་མལ་བའི་མི་རྣམས་ཞག་གསུམ་གྱི་བར་དུ་གནས་ལ། དེ་ནས་ཁམས་དཀར་དམར་གྱི་རྟགས་འོང་ངོ་། །ནད་ཀྱིས་ལུས་ཟུངས་ཟད་དྲག་པ་ལ་ཞག་ཅི་ཙམ་སོང་ཡང་ཁམས་དཀར་དམར་གྱི་རྟགས་མི་འོང་བའང་སྲིད་ལ། ཞེས་གསུངས་པས། ང་ཚོ་མི་གྲོངས་ནས་ཞག་གསུམ་བར་དུ་ཕུང་པོ་ཉར་དགོས་པའི་གནད་ཀ་འདི་ཡིན་ནམ་སྙམ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ས་ཆུ་ལ་ཐིམ་ཞེས་པས་རླུང་གིས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཉམས་ནས། ཆུ་རླུང་གིས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་གསལ་དུ་སོང་བས་ན། སྔ་མའི་ནུས་པ་ཕྱི་མ་ལ་འཕོས་པ་འདྲ་བ་ཞིག་འབྱུང་བས་ས་ཆུ་ལ་ཐིམ་ཞེས་བཤད་ལ། ས་རང་ག་བ་ཞིག་ཆུ་རང་ག་བ་ཞིག་ལ་ཐིམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་གཞན་རྣམས་ལའང་རིགས་འགྲེའོ། །ཞེས་གསུངས། འདི་ཡན་ཆོད་སྐྱེ་བ་རྗེས་མ་ལུས་རྟེན་བཟང་པོ་འདོད་པ་དག་གིས་འཆི་བའི་སྐབས་སུ་སྣང་བ་འཆར་ཚུལ་དེ་དག་སྐབས་གང་ལ་སླེབས་པ་ངོས་ཟིན་པ་བྱས་ནས་དེའི་སྐབས་སུ་དགེ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བའི་སྐོར་ཅུང་ཙམ་ཞུས་ཟིན་པའི་ཁུལ་དུ་ལགས།